Durk Tabak

1902 - 1949  (46 jaar)

• Naam	Durk Tabak
  		Durk Tabak levensbeschrijving
  		Durk Tabak zoektocht van verwanten naar tekeningen van zijn hand.
  		1930 Durk Tabak Durk Tabak is een tweevoudig moordenaar en kunstenaar. In 1930 werd Tabak veroordeeld tot 15 jaar cel nadat hij in een Drachtser café de 29-jarige Jan van der Meulen had doodgestoken. Enkele jaren na zijn vrijlating schoot hij in Augustinusga zijn minnares Grietje Groenland-Hayema dood. Na deze gruwelijke daad pleegde hij zelfmoord door zichzelf door zijn slaap te schieten. Tabak was een begiftigd tekenaar, maar daarnaast kon hij ook verdienstelijk trekharmonica spelen. Tot zijn vriendenkring behoorden IJje Wijkstra en Jan Hut.
  Geboren	10 dec 1902	De Bulten, Harkema, Achtkarspelen, Fryslân, Nederland
  Geslacht	Mannelijk
  	15 dec 1915	Drogeham (Droegeham), Achtkarspelen, Fryslân, Nederland
  	Scholier, 12 jaar oud. Wordt er van verdacht dat hij samen met Eit Wedzinga en Sijtze Wedzinga diefstal had gepleegd. Veroordeeld tot 6 maanden tuchtschool.
  	28 mrt 1917	Drogeham (Droegeham), Achtkarspelen, Fryslân, Nederland
  	14 jaar oud. Verdacht van mishandeling. Schuldig bevonden en veroordeeld tot 6 maanden tuchtschool
  	14 mei 1920	Drogeham (Droegeham), Achtkarspelen, Fryslân, Nederland
  	Verdacht iemand te hebben mishandeld. Bewijs was een knipmes. Veroordeeld tot één jaar gevangenis
  		Durk Tabak mes 17jr
  	1 sep 1920	Groningen, Groningen, Groningen, Nederland
  	Verbleef al in detentie. Hij zou samen met Wopke van den Bos diefstal hebben gepleegd. Rechter oordeelde vrijspraak.
  	12 jan 1921	Groningen, Groningen, Groningen, Nederland
  	18 jaar en gedetineerd in Groningen. Mishandeling ten laste gelegd. Veroordeeld tot 2 maanden gevangenisstraf.
  	27 jun 1923	Groningen, Groningen, Groningen, Nederland
  	Durk en Wopke van den Bos verdacht van wederspannigheid. De heren zaten nog gedetineerd en krijgen van de rechter nog drei weken extra
  	19 okt 1924	Harkema, Achtkarspelen, Fryslân, Nederland
  	Snijpartij
  		rechtbank mishandeling Dirk Mozes Durk Tabak Wiepkje Spinder
  	22 apr 1925	Leeuwarden, Leeuwarden, Fryslân, Nederland
  	Rechtbank mishandeling Dirk Mozes Durk Tabak Wiepkje Spinder Vier maanden gevangenisstraf voor mishandeling
  		Rechtbank mishandeling Dirk Mozes, Durk Tabak, Wiepkje Spinder
  	mei 1925	Groningen, Groningen, Groningen, Nederland
  	Muzikant in Groningen
  		Dirk Tabak als muzikant in Groningen 1925
  	14 nov 1928	Harkema, Achtkarspelen, Fryslân, Nederland
  	25 jaar. Veroordeeld wegens mishandeling. Drie weken detentie
  	30 okt 1930	Drachten, Smallingerland, Fryslân, Nederland
  	Moord te cafe Jonker aan de Noordkade
  		Durk Tabak gearresteerd
  	nov 1930	Gevangenis Blokhuispoort, Blokhuisplein 40, Leeuwarden, Leeuwarden, Fryslân, Nederland
  	15 jaar gevangenis
  		Durk Tabak tijdens overbrenging naar cel om met het lijk van zijn slachtoffer te worden geconfronteerd.
  		Durk Tabak mugshot
  	1943	Gevangenis Blokhuispoort, Blokhuisplein 40, Leeuwarden, Leeuwarden, Fryslân, Nederland
  	Mocht met vervroegde vrijlating, maar weigerde dat vanwege risico op verplichte tewerkstelling in Duitsland
  	14 aug 1945	Augustinusga (Stynsgea), Achtkarspelen, Fryslân, Nederland
  	In 1945 kwam hij vrij en ging eerst bij zijn zwager Jakob de Vries in Augustinusga wonen. Later was hij in de kost bij Pieter en Grietje Groenland in Augustinusga. Terwijl Pieter in de slikken werkte, maakte Durk avances tegen Grietje Groenland-Hayema. Zij was er echter niet van gediend; uiteindelijk werd Durk de deur gewezen.
  	1946	Surhuisterveen (Surhústerfean), Achtkarspelen, Fryslân, Nederland
  	Hij kreeg een nieuw kostadres in Surhuisterveen. Toch bezocht hij Grietje nog veel; zij bleef de was voor hem doen. Op 16 september 1949 was hij weer aan de deur bij Grietje. Een van de kinderen vertelde Durk dat hun moeder naar de Mieden was en zo terug kon komen.
  Overleden	16 sep 1949	Surhuizum (Surhuzum), Achtkarspelen, Fryslân, Nederland
  	Oorzaak: Zelfmoord na moord
  Voorouders
  Patriarch & Matriarch	Jan,   geb. ca. 1720,   ovl. vóór 1800  (Leeftijd ~ 79 jaar)  (3 x Overgrootvader)  Antje Ypes Ypinga  (Overgrootmoeder)
  Connectie	Feike van der Veen (Verwantschap: vriendschap)
  Connectie	IJe (Lutje Eije) Wijkstra (Verwantschap: vriendschap)
  Persoon-ID	I46957	Spinder
  Laatst gewijzigd op	12 apr 2022

  
  

  Vader	Johannes Johannes Tabak,   geb. 21 feb 1867, Harckema op ´t Eynde, Achtkarspelen, Fryslân, Nederland ,   ovl. 20 mei 1941, Harkema, Achtkarspelen, Fryslân, Nederland  (Leeftijd 74 jaar)
  Moeder	Antje Minnes Folkertsma,   geb. 18 jul 1862, Drachten, Smallingerland, Fryslân, Nederland ,   ovl. 3 aug 1950, Augustinusga (Stynsgea), Achtkarspelen, Fryslân, Nederland  (Leeftijd 88 jaar)
  Getrouwd	9 mei 1891	Achtkarspelen, Fryslân, Nederland   [1]
  Gezins-ID	F21788	Gezinsblad  |  Familiekaart

  
  

  Gezin 1	Klaske van der Tuin,   geb. 05 jun 1888, Surhuizum (Surhuzum), Achtkarspelen, Fryslân, Nederland ,   ovl. 15 sep 1976, Harkema, Achtkarspelen, Fryslân, Nederland  (Leeftijd 88 jaar)  Andere partners; Geert Alberts Alma  getr. 13 nov 1915
  Getrouwd	Type: verhouding
  Laatst gewijzigd op	30 sep 2020
  Gezins-ID	F7572	Gezinsblad  |  Familiekaart

  
  

  Gezin 2	Grietje Vaatstra,   geb. 25 dec 1901, Surhuizum (Surhuzum), Achtkarspelen, Fryslân, Nederland ,   ovl. 5 okt 1978  (Leeftijd 76 jaar)  Andere partners; Douwe Wedzinga  getr. 27 jun 1929
  Getrouwd	Type: Enige tijd verkering
  Laatst gewijzigd op	12 apr 2022
  Gezins-ID	F6808	Gezinsblad  |  Familiekaart

  
  

  Gezin 3	Wiepkje Spinder,   geb. 12 aug 1904, Harckema op ´t Eynde, Achtkarspelen, Fryslân, Nederland ,   ovl. 21 jun 1994, Oosterwolde (Easterwâlde), Ooststellingwerf, Fryslân, Nederland  (Leeftijd 89 jaar)  Andere partners; Hendrik Cats  getr. 15 nov 1929
  Aantekeningen	Enige tijd serieuze verkering.
  Kinderen	1. Johannes Spinder,   geb. 17 okt 1928, Harkema, Achtkarspelen, Fryslân, Nederland ,   ovl. 08 jul 1975, Hilversum, Hilversum, Noord-Holland, Nederland  (Leeftijd 46 jaar)
  Laatst gewijzigd op	8 okt 2007
  Gezins-ID	F18283	Gezinsblad  |  Familiekaart

  
  

• Gebeurteniskaart		Geboren - 10 dec 1902 - De Bulten, Harkema, Achtkarspelen, Fryslân, Nederland - Scholier, 12 jaar oud. Wordt er van verdacht dat hij samen met Eit Wedzinga en Sijtze Wedzinga diefstal had gepleegd. Veroordeeld tot 6 maanden tuchtschool. - 15 dec 1915 - Drogeham (Droegeham), Achtkarspelen, Fryslân, Nederland - 14 jaar oud. Verdacht van mishandeling. Schuldig bevonden en veroordeeld tot 6 maanden tuchtschool - 28 mrt 1917 - Drogeham (Droegeham), Achtkarspelen, Fryslân, Nederland - Verdacht iemand te hebben mishandeld. Bewijs was een knipmes. Veroordeeld tot één jaar gevangenis - 14 mei 1920 - Drogeham (Droegeham), Achtkarspelen, Fryslân, Nederland - Verbleef al in detentie. Hij zou samen met Wopke van den Bos diefstal hebben gepleegd. Rechter oordeelde vrijspraak. - 1 sep 1920 - Groningen, Groningen, Groningen, Nederland - 18 jaar en gedetineerd in Groningen. Mishandeling ten laste gelegd. Veroordeeld tot 2 maanden gevangenisstraf. - 12 jan 1921 - Groningen, Groningen, Groningen, Nederland - Durk en Wopke van den Bos verdacht van wederspannigheid. De heren zaten nog gedetineerd en krijgen van de rechter nog drei weken extra - 27 jun 1923 - Groningen, Groningen, Groningen, Nederland - Snijpartij - 19 okt 1924 - Harkema, Achtkarspelen, Fryslân, Nederland - Rechtbank mishandeling Dirk Mozes Durk Tabak Wiepkje Spinder Vier maanden gevangenisstraf voor mishandeling - 22 apr 1925 - Leeuwarden, Leeuwarden, Fryslân, Nederland - Muzikant in Groningen - mei 1925 - Groningen, Groningen, Groningen, Nederland - 25 jaar. Veroordeeld wegens mishandeling. Drie weken detentie - 14 nov 1928 - Harkema, Achtkarspelen, Fryslân, Nederland - Moord te cafe Jonker aan de Noordkade - 30 okt 1930 - Drachten, Smallingerland, Fryslân, Nederland - 15 jaar gevangenis - nov 1930 - Gevangenis Blokhuispoort, Blokhuisplein 40, Leeuwarden, Leeuwarden, Fryslân, Nederland - Mocht met vervroegde vrijlating, maar weigerde dat vanwege risico op verplichte tewerkstelling in Duitsland - 1943 - Gevangenis Blokhuispoort, Blokhuisplein 40, Leeuwarden, Leeuwarden, Fryslân, Nederland - In 1945 kwam hij vrij en ging eerst bij zijn zwager Jakob de Vries in Augustinusga wonen. Later was hij in de kost bij Pieter en Grietje Groenland in Augustinusga. Terwijl Pieter in de slikken werkte, maakte Durk avances tegen Grietje Groenland-Hayema. Zij was er echter niet van gediend; uiteindelijk werd Durk de deur gewezen. - 14 aug 1945 - Augustinusga (Stynsgea), Achtkarspelen, Fryslân, Nederland - Hij kreeg een nieuw kostadres in Surhuisterveen. Toch bezocht hij Grietje nog veel; zij bleef de was voor hem doen. Op 16 september 1949 was hij weer aan de deur bij Grietje. Een van de kinderen vertelde Durk dat hun moeder naar de Mieden was en zo terug kon komen. - 1946 - Surhuisterveen (Surhústerfean), Achtkarspelen, Fryslân, Nederland Overleden - Oorzaak: Zelfmoord na moord - 16 sep 1949 - Surhuizum (Surhuzum), Achtkarspelen, Fryslân, Nederland  = Link naar Google Earth
  Pin Legenda	: Adres       : Locatie       : Stad/Dorp       : Gemeente/Graafschap       : Staat/Provincie       : Land       : Nog niet ingesteld

  
  

• Foto's » Dia voorstelling		Durk Tabak
  		Durk Tabak
  		Durk Tabak
  		Tenminste één, nog levende, persoon is verbonden aan dit item - detailgegevens worden niet weergegeven.
  		Aukje de Meer door Durk Tabak

  
  

  Geluidsopnamen

  Gerrit van der Valle maakte ze mee en vertelt over ze in deze mooie opname uit 1983 van Onder de Groene Linde Soms dikt hij dingen aan, zoals in de passage over Wijkstra als scherpschutter. En wat hij vertelt over de Drachtster moord door Tabak, lijkt ook niet helemaal juist. Maar hij is wel een van de weinige betrouwbare bronnen als je iets te weten wilt komen over het repertoire van Wijkstra & Tabak. Dat repertoire wordt nogal eens opgehemeld. Zo zou Wijkstra vanaf blad stukken van klassieke componisten hebben gespeeld. Wat onjuist is – pas in de gevangenis leerde Wijkstra zich het lezen van notenschrift aan. Ook Van der Valle zegt, dat Wijkstra & Tabak, toen ze nog op vrije voeten waren, geen noot konden lezen. “Ze speelden het allemaal uit de kop en deden dat louter op gevoel”. Het repertoire van de heren valt ook een beetje tegen. “Ze speelden en zongen alle liedjes die toen in waren”, aldus Van der Valle. Met andere woorden – ze vormden het toenmalige equivalent van een Top 40-orkestje. Qua zingen noemt Van der Valle Bij de Muur van het Oude Kerkhof, een hit van Willy Derby. Qua dansen herinnert hij zich polka, wals en uiteraard de valeta. Helemaal niet zo bijzonder dus eigenlijk. Eerder nogal algemeen en dertien in een dozijn.

  
  

  Video-opnamen		Het repertoire van Eije Wijkstra & Dirk Tabak Eije Wijkstra en Dirk Tabak waren trekharmonicaspelers die in de jaren twintig gezamenlijk de kermissen en jaarmarkten van de Friese Wouden en het Westerkwartier afgingen. Maar minder bekend om hun muzikale kwaliteiten, dan vanwege moord en doodslag. Gerrit van der Valle maakte ze mee en vertelt over ze in deze mooie opname uit 1983 van Onder de Groene Linde. Soms dikt hij dingen aan, zoals in de passage over Wijkstra als scherpschutter. En wat hij vertelt over de Drachtster moord door Tabak, lijkt ook niet helemaal juist. Maar hij is wel een van de weinige betrouwbare bronnen als je iets te weten wilt komen over het repertoire van Wijkstra & Tabak. Dat repertoire wordt nogal eens opgehemeld. Zo zou Wijkstra vanaf blad stukken van klassieke componisten hebben gespeeld. Wat onjuist is – pas in de gevangenis leerde Wijkstra zich het lezen van notenschrift aan. Ook Van der Valle zegt, dat Wijkstra & Tabak, toen ze nog op vrije voeten waren, geen noot konden lezen. “Ze speelden het allemaal uit de kop en deden dat louter op gevoel”. Het repertoire van de heren valt ook een beetje tegen. “Ze speelden en zongen alle liedjes die toen in waren”, aldus Van der Valle. Met andere woorden – ze vormden het toenmalige equivalent van een Top 40-orkestje. Qua zingen noemt Van der Valle Bij de Muur van het Oude Kerkhof, een hit van Willy Derby. Qua dansen herinnert hij zich polka, wals en uiteraard de valeta. Helemaal niet zo bijzonder dus eigenlijk. Eerder nogal algemeen en dertien in een dozijn.
  		Tabak! Iepenloftspul musical Na het succesvolle stuk over IJe Wijkstra in 2005 was het voor het Iepenloftspul De Harkema de vraag of dit succes kon worden overtroffen. Dinsdagavond was dan eindelijk de première van het stuk Tabak! en het stuk stond als een huis. Het publiek kreeg wat het verwachtte tijdens het verhaal vertolkt op een 'minimaal' decor waardoor iedereen in het verhaal werd getrokken. Het stuk handelde over Durk Tabak die op dag af precies 59 jaar geleden de vrouw waarop hij verliefd was, vermoordde en daarna zichzelf. Durk Tabak was een vriend van IJe Wijkstra en leerde van hem muziek maken maar hij kon zich niet vinden in de samenleving welke destijds bestond uit de 'hokjesgeest'. Hij kon de wolf in hemzelf op een aantal momenten niet temmen waardoor hij door het lint ging en tot tweemaal toe iemand om het leven bracht. Onder het publiek zaten veel oudere mensen die Durk Tabak nog goed konden herinneren. Hij was aantrekkelijk en enkele oudere dames op de tribune konden zich dat nog maar al te goed herinneren. Hij was creatief in zijn muziek en tekenkunst maar op zekere momenten ging het goed mis. Tijdens een caféruzie in Drachten (1930) bracht Durk Tabak met een messteek Jan van der Meulen om het leven. Hij werd voor deze daad via een strak vertolkte rechters-rol door burgemeester Van der Zwan veroordeeld tot vijftien jaar cel. Na zijn vrijlating vond hij onderdak bij een familie in Augustinusga. Pieter en Griet vonden het goed dat hij zijn intrek bij hun nam maar Durk Tabak kreeg na enige tijd serieuze gevoelens voor Griet. Ze vroeg aan haar man Pieter om hem uit het huis te zetten en hij probeerde het enkele malen. Terwijl het publiek een versnapering zocht in een zakje M&M's was Pieter aanvankelijk niet in staat om in het café Durk Tabak de waarheid te zeggen. Regiseusse Tineke Broers heeft het dinsdag wederom voor elkaar gekregen om tientallen acteurs het tragische verhaal op theatrale wijze te laten vertellen. De muziek van Nanne Kalma en Ankie van der Meer zorgde voor een compleet beeld. Evenals de liedjes die Durk Tabak zong tijdens het stuk waardoor het iepenloftspul bijna als een musical kon doorgaan.

  
  

• Bronnen

  [S2] Tresoar, http://asksam.tresoar.nl/scripts/as_web7.exe?Command=Doc&File=BS_huwelijken&DocID=22322919 (Betrouwbaarheid: 2). Huwelijksakte Achtkarspelen, 1891 Bruidegom: Johannes Tabak, oud 24 jaar, geboren te Harkema Opeinde Vader: Johannes Jans Tabak Moeder: Sjoerdje Durks Kooistra Bruid: Antje Folkertsma, oud 28 jaar, geboren te Drachten, gemeente Smallingerland Vader: Minne Gerbens Folkertsma Moeder: Janke Tabes Koopman Datum: 9 mei 1891, akte nr. 18